Vì sao Rh-null là nhóm máu hiếm nhất thế giới?
Rh-null được gọi là máu “vàng” vì hai lý do. Thứ nhất, nó mang giá trị khoa học lớn có thể giúp các nhà nghiên cứu giải mã bí ẩn xung quanh vai trò sinh lý học của hệ máu Rh phức tạp.
Thứ hai và cũng là quan trọng nhất, nhóm máu này có thể truyền cho bất kỳ ai trong hệ máu Rh. Do đó, tiềm năng cứu sống người của nó rất lớn. Tuy nhiên, bởi vì nó quá hiếm và gần như không thể thay thế nên Rh-null chỉ được truyền cho những ca bệnh hiểm nghèo nhất.
Đi liền với “đặc quyền” nói trên là khả năng sống sót của những người mang nhóm máu Rh-null. Bởi rất hiếm người có chung dòng máu nên khi cần, họ rất khó tìm kiếm được nó trong ngân hàng máu. Nếu họ tiếp máu của người nào chứa 1 trong số 61 kháng nguyên Rh mà họ không có, ngay lập tức sẽ gây hiện tượng không tương thích tế bào máu, nguy hiểm đến mức tử vong.
Cơ chế hình thành nhóm máu hiếm nhất thế giới
Các tế bào hồng cầu mang oxy đến tất cả tế bào và mô trong cơ thể. Nếu chúng ta mất nhiều máu trong phẫu thuật hoặc tai nạn, chúng ta cần bổ sung lượng máu đã mất đi. Do đó, hàng trăm triệu người phải nhờ đến ngân hàng máu trên khắp thế giới trong những trường hợp nguy cấp này.
Sẽ thật đơn giản nếu tất cả chúng ta đều có cùng huyết thống. Nhưng điều đó lại không xảy ra. Trên bề mặt của mỗi một tế bào hồng cầu có tới 342 phân tử kháng nguyên có khả năng kích hoạt việc sản xuất các protein chuyên biệt gọi là kháng thể. Chính sự hiện diện hay vắng mặt của các kháng nguyên đặc biệt quyết định nhóm máu của ai đó.
Gần 160 loại kháng nguyên được xem là thông thường – chúng được tìm thấy trong hồng cầu của phần lớn con người trên Trái Đất. Nếu ai đó thiếu một kháng nguyên mà 99% những người còn lại có, thì nhóm máu của họ được coi là hiếm. Nếu ai đó thiếu một kháng nguyên mà 99,99% dân số Trái Đất có, thì dòng máu ấy được coi là cực hiếm.
Có 35 hệ thống nhóm máu, được tổ chức theo các gene mang thông tin để tạo ra các kháng nguyên trong mỗi hệ thống. Trong đó Rh là hệ lớn nhất với 61 kháng nguyên. Không hiếm người thiếu những kháng nguyên này.
Điển hình như 15% người Caucasia bị thiếu kháng nguyên D – loại kháng nguyên quan trọng nhất của Rh, khiến họ mang nhóm máu RhD âm. Ngược lại, nhóm máu Rh âm lại ít gặp ở người châu Á (chỉ 0,3% dân số). Nhưng Thomas thiếu tất cả kháng nguyên Rh hay còn gọi là Rh-null.
Nhóm máu Rh-null được mô tả lần đầu tiên vào năm 1961, ở một phụ nữ thổ dân Australia. Cho đến trước năm đó, các bác sĩ đã từng cho rằng phôi thai thiếu tất cả kháng nguyên tế bào máu Rh sẽ không thể tồn tại, hay phát triển thành một người trưởng thành. Từ năm 1961-2010, gần 5 thập kỷ sau đó, trên thế giới mới tìm ra 43 người sở hữu nhóm máu Rh-null.
(Tổng hợp)
