Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cấu tạo, chức năng của tinh trùng, tinh dịch là gì? và nhiều sự thực thú vị về tinh trùng.
Tinh trùng là gì?
Tinh trùng là tế bào sinh sản của nam giới (giống như trứng ở nữ giới), mang 23 NST. Có đầu hình oval và đuôi dài. Tinh trùng tồn tại trong tinh dịch. Và chỉ có thể nhìn thấy tinh trùng khi soi tinh dịch dưới kính hiển vi.
Một tế bào tinh trùng kết hợp với tế bào trứng để tạo thành hợp tử. Hợp tử cũng được coi là một tế bào có trọn vẹn bộ nhiễm sắc thể và sẽ phát triển trở trành phôi thai. Tinh trùng tạo ra một nửa thông tin di truyền cho thế hệ sau.
Ở người và động vật có vú, tinh trùng quyết định giới tính của con con. Tế bào trứng luôn mang nhiễm sắc thể X, trong khi đó tinh trùng có thể mang nhiễm sắc thể X hoặc Y. Tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y sẽ tạo ra con con là giống đực (XY) và tinh trùng mang nhiễm sắc thể X sẽ tạo ra con con là giống cái (XX).
Khi nam giới xuất tinh, tinh trùng sẽ cùng tinh dịch đi từ ống dẫn tinh qua niệu đạo và ra khỏi dương vật. Tinh trùng có thể sống được khoảng 3 – 5 ngày trong vòi trứng và tử cung của phụ nữ. Nếu không được thụ tinh, tinh trùng sẽ bị đào thải.
Tinh dịch là gì?
Tinh dịch là chất dịch nhầy màu trắng đục hoặc hơi vàng có chứa hàng trăm triệu tinh trùng, xuất hiện khi nam giới đạt cực khoái và xuất tinh. Ngoài một phần chất nhờn được tiết ra từ niệu đạo trước khi xuất tinh, thì 10% tinh dịch sản xuất từ ống dẫn tinh, 30% từ tiền liệt tuyến và 60% từ túi tinh. Có thể nhìn thấy tinh dịch bằng mắt thường.
Màu sắc tinh dịch: Thông thường, tinh dịch có màu trắng đục hoặc hơi vàng. Nếu tinh dịch có màu vàng xanh, hồng hoặc đỏ thì nam giới hãy coi chừng các bệnh viêm nhiễm đường sinh dục, u hoặc ung thư dương vật….
Độ dính: Tinh dịch khá nhầy và dính. Thông thường, có thể kéo sợi tinh dịch khoảng 2cm. Sau khoảng 15 – 30 phút nó sẽ hóa lỏng. Nếu sau 30 phút không hóa lỏng thì được coi là tinh dịch đông đặc.
Số lượng: Nam giới khỏe mạnh, không mắc bệnh gì sẽ xuất khoảng 2 – 5ml/lần xuất tinh. Nếu xuất hơn 7ml/lần xuất tinh thì được coi là quá nhiều, làm giảm mật độ tinh trùng và nguyên nhân có thể là do viêm túi tinh. Còn nếu ít hơn 2ml thì được coi là quá ít và có thể gây vô sinh ở nam giới.
Một vài điều vô cùng thú vị mà bạn chưa biết về “tinh binh”
1. Tế bào tinh trùng lần đầu được phát hiện bởi một học trò người Hà Lan của Antonie van Leeuwenhoek (người sáng chế ra kính hiển vi) năm 1677 khi anh phát hiện ra một loài “động vật” nào đó đang di chuyển giống như con lươn dưới ống kính hiển vi.
2. Mùi vị của tinh dịch có thể thay đổi tùy thuộc vào chế độ ăn của người đàn ông.
3. Đài BBC đã từng thực hiện một thí nghiệm về thức ăn và mùi vị của tinh dịch (Xem thí nghiệm ở đây)
4. Trung bình, một người đàn ông chỉ xuất tinh được khoảng nửa thìa tinh dịch, tương đương 7,5 ml.
5. Đàn ông cần xuất tinh thường xuyên để có tinh dịch khỏe mạnh. Việc không có “s.e.x” hoặc quan hệ không thường xuyên có thể dẫn đến tình trạng mất cân bằng oxy hóa (oxidative stress) và dẫn đến việc giảm lượng tinh dịch.
6. Khi một người đàn ông xuất tinh, có từ 20 – 100 triệu tế bào tinh trùng/1ml tinh dịch được sản xuất.
7. Tinh trùng bị chết khi bị khô hoặc gặp nước lạnh do sốc thẩm thấu (osmotic shock).
8. Vịt trời đực có loài động vật có tinh trùng có sức mạnh nhất bởi chúng có thể tiêu diệt được cả vi trùng và vi khuẩn.
9. Một người đàn ông có thể sản xuất được 1500 tinh trùng trong vòng 1 giây.
10. Tập thể dục rất tốt cho tinh trùng. Đàn ông trẻ tập thể dục thường xuyên có nhiều “tinh binh” hơn người không tập thể dục khoảng 73%.
11. Một vài người bị dị ứng với tinh dịch của một ai đó bởi tinh dịch của tất cả đàn ông không giống nhau.
12. Tinh trùng có khả năng “bơi” 5 mm/giây.
13. Ngân hàng tinh trùng Châu Âu có hệ thống vận chuyển tinh trùng độc đáo giống hình một tế bào tinh trùng.
14. Có sách dạy nấu ăn với thực đơn chính là tinh dịch
15. Tinh trùng cũng có chu kỳ sinh trưởng và phải mất 10 tuần chúng mới trưởng thành.
16. Nếu đàn ông bị mất 1 tinh hoàn, tinh hoàn còn lại có thể sản xuất đủ lượng tinh dịch như bình thường.
17. Tinh trùng rất dễ bị tổn thương bởi các thiết bị công nghệ không dây.
18. Một họa sĩ người Đức đã vẽ tranh bằng chính tinh dịch của mình.
19. Trong thế chiến thứ I, cơ quan tình báo Anh đã sử dụng mực viết làm từ tinh dịch.
Những bất thường của tinh dịch như tinh dịch vón cục, màu sắc bất thường, tinh dịch đông đặc hoặc quá lỏng đều ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng và là những dấu hiệu cảnh báo vô sinh – hiếm muộn ở nam giới.
Phần lớn tinh trùng là bất thường
Con người không giỏi trong việc sản xuất tinh trùng. Thực tế, hơn 90% lượng tinh trùng của bất cứ lần xuất tinh nào đều là dị hình. Như các loài động vật một vợ một chồng, tinh trùng của chúng ta không cần hoàn hảo vì nó thường không phải cạnh tranh chống lại tinh trùng của kẻ khác.
Thời gian sản xuất tinh trùng khá lâu
Mặc dầu tổng số lượng tinh trùng rất lớn, các nghiên cứu mới nhất cho thấy tinh trùng phải mất hơn hai tháng để thành hình.
Tinh trùng thiếu “mũ” khó thụ thai
Trong các xét nghiệm tinh dịch đồ ta thường thấy có phần kết luận như: tinh trùng bất thường dị dạng đầu nhỏ 99% không có acrosome… Acrosome là một cái mũ úp lên đầu tinh trùng – bản chất nó là một enzym có tác dụng hút giống như nam châm. Nhờ có cái mũ này mà tinh trùng mới định hướng và biết trứng ở đâu để tiến về phía đó và bám vào khi gặp trứng để thụ tinh. Vì thế khi thiếu hay không có acrosome thì tinh trùng sẽ bơi lung tung và cho dù có gặp trứng thì cũng sẽ bị trôi tuột đi mà không bám vào được, từ đó sự thụ tinh sẽ không diễn ra.
Chỉ có một tinh hoàn cũng không sao
Nếu người nào đó sinh ra thiếu một tinh hoàn hay bị mất do tai nạn, người đó vẫn có thể có con bình thường. Thực tế, tinh hoàn còn lại thường phát triển đủ để bù đắp cho bên bị mất. Lance Armstrong – một vận động viên đua xe đạp nhà nghề nổi tiếng thế giới đã có hai đứa con bằng thụ thai tự nhiên dù đã mất một tinh hoàn do ung thư.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nếu một bên tinh hoàn vỡ hay bệnh không được cắt bỏ và tự teo đi thì có thể ảnh hưởng đến tinh hoàn còn lại. Lý do được cho là tinh hoàn teo đã trở thành vật thể lạ (kháng nguyên), vì vậy cơ thể sẽ sinh ra kháng thể chống lại cả tinh hoàn teo và tinh hoàn lành.
Tính nam của cha và con trai
Nhiễm sắc thể Y là nhiễm sắc thể tạo nên tính nam của người đàn ông. Mỗi nhiễm sắc thể khác trong cơ thể đều là một sự kết hợp giữa gene của mẹ và gene của bố nhưng nhiễm sắc thể Y không có sự hòa trộn kiểu đó. Vì vậy, một nhiễm sắc thể Y ở nam giới là đúc khuôn từ nhiễm sắc thể Y từ bố và và cứ như vậy.
Tinh trùng cũng thoái hóa
Phụ nữ sinh ra đã có đầy đủ số trứng mà họ sẽ có và ở độ tuổi trung niên, chúng đã hoàn thành khả năng sinh sản. Nam giới lại khác. Tinh trùng được sản xuất liên tục. Và vì vậy, chất lượng của tinh trùng cũng thoái hóa một chút theo tuổi tác.
Kẻ thù giấu mặt
Được tạo ra muộn trong quá trình phát triển của con người (tới khi dậy thì mới có), các tế bào tinh trùng đáng lẽ cũng có thể bị tấn công bởi chính hệ thống miễn dịch của mình, do chúng không được nhận dạng. May mắn là, có những tế bào bao quanh và bảo vệ tinh trùng, vì vậy chúng không bị tấn công.
Tinh trùng chỉ là vật trung gian vận chuyển
Chúng ta thường nghĩ mỗi cá thể là sự kết hợp của trứng với tinh trùng mà hình thành. Nhưng tinh trùng không có vai trò quan trọng như vậy. Trong quá trình thụ tinh trong ống nghiệm, các nhà nghiên cứu đã làm một thử nghiệm, giết chết tinh trùng rồi bơm tinh trùng đã chết vào trứng. Kết quả, trứng vẫn được thụ tinh. Như vậy có thể thấy ADN bên trong tinh trùng là thứ duy nhất trứng cần.
Nhà máy sản xuất tinh trùng cần làm mát
Vì tinh trùng rất yếu ớt, các tinh hoàn cần duy trì nhiệt độ mát hơn khoảng hai độ C so với phần còn lại của cơ thể. Đó là lý do tinh hoàn được treo ở bên ngoài cơ thể. Khi tinh hoàn co lại trong thời tiết lạnh, nó chỉ là muốn nhận được nhiều hơi ấm từ cơ thể hơn.
Nếu tất cả tinh trùng trong một lần xuất tinh đều được thụ tinh, có thể tạo ra dân số một đất nước
Mỗi lần xuất tinh chỉ có khoảng một nửa thìa tinh dịch. Như vậy là không nhiều, đúng không bạn? Nhưng thưc sự, có 200 triệu tinh trùng trong mỗi lần xuất tinh và tất cả số này đều cạnh tranh với nhau để thụ tinh với trứng. Nếu tất cả số tinh trùng đó đều được sử dụng, chúng sẽ tạo thành 2/3 dân số của Mỹ.
(Tổng hợp)
