Có được một đàn chó chuẩn về gien giống, khỏe về thể chất là mục tiêu và mơ ước của các nhà nhân giống và chọn giống , giống chó có rất nhiều dòng khác nhau. Thiết nghĩ các hiểu biết cơ bản về chăm sóc chó sơ sinh có vai trò quan trọng, không thể dùng kinh nghiệm nuôi chó để thay thế kiến thức cơ bản.
Mặc dù các nhà nhân giống chó, ace nuôi chó lâu năm có nhiều kinh nghiệm quý về chăm sóc chó sơ sinh, chó theo mẹ; nhưng để có cơ sở khoa học hơn, chúng ta cần biết một số kiến thức cơ bản để chăm nuôi một đàn chó khỏe mạnh, phát triển tốt về giống và chọn giống.
Thế nào là đàn chó sơ sinh khỏe mạnh?
Trong vòng 48 giờ đầu, chó con ngủ liên tục, chỉ thức dậy để bú rồi lại ngủ tiếp. Trong khi ngủ, chúng vẫn có các động tác co duỗi, đạp chân, lắc đầu hoặc mút không khí tựa như đang bú, ngủ mê. Đó là bản năng “luyện tập” hoạt động ban đầu của hệ cơ bắp toàn thân.
Được chó mẹ âu yếm, hỗ trợ liếm láp không những ” hỗ trợ vần động, trở mình” cho con, mà chó mẹ còn liếm vào hậu môn, lỗ tiểu để kích thích bài tiết và “dọn vệ sinh” cho con. Chó con mới sinh có thể nâng đầu lên nhưng chưa thể giữ vững thế, quay cổ, định hướng chưa tốt nên hay bị kẹt mắc vào vải, chất lót đệm ổ.
Đặc biệt lưu ý các chủ nuôi để chó mẹ và đàn con ở góc tường, mẹ nằm sát tường dễ đè chết con do nghẹt thở. Tốt nhất nên đóng cho chó mẹ 1 “hộp đẻ” (whelping bed) có vách cao khoảng 10 cm để bảo vệ chó con
Các chỉ số sinh lý, hoạt động cơ bản của chó sơ sinh?
Nhịp tim 160 – 200 lần / phút.
Nhịp thở 15 – 35 lần / phút.
Thân nhiệt lúc mới chào đời 34,5 – 36oC – Sau 4 tuần tuổi thân nhiệt mới đạt 38oC. Vì thế chó con thường thích nằm áp vào da bụng mẹ vừa dễ bú vừa giữ ấm cho mình.
Mở mắt từ 10 – 14 ngày. Khả năng nhìn và nghe phản xạ với âm thanh hoàn chỉnh sau 25 ngày tuổi.
Biết liếm láp và tập ăn được trong máng ăn vào 21 ngày tuổi.
“Sữa đầu” của mẹ quan trọng như thế nào?
Trong vòng 36 giờ sau khi sinh, sữa mẹ có chất lượng đặc biệt gọi là “sữa đầu” hay “sữa non”.
Sữa đầu có hàm lượng vitamin, khoáng chất và protein rất cao.Đặc biệt là kháng thể miễn dịch ban đầu IgG có khả năng bảo vệ, miễn nhiễm với các bệnh truyền nhiễm cho chó con.
Nếu chó mẹ được tiêm vaccine 1 tháng trước khi mang thai, kháng thể miễn dịch qua sữa mẹ sẽ bảo vệ cho chó con xuyên suốt 16 tuần tuổi với các bệnh Pravovirus, carê và các bệnh truyền nhiễm khác.Nguyên nhân chính của chó sơ sinh chết yểu là do không bú được hoặc bú quá ít sữa đầu của chó mẹ.
Quan niệm về “ăn dặm” – Ăn ngoài sữa mẹ của chó sơ sinh ?
Cũng giống như ở người, ” không gì thay thế được sữa mẹ !” đặc biệt là sữa đầu. Việc cho chó con ăn dặm sớm là điều bất tắc dĩ, cần cân nhắc và có tư vấn của các bác sỹ Thú y.
Trong vòng 36 giờ đầu, tuyệt đối không được cho chó con ăn dặm. Một số chủ chó quá cẩn thận sợ chó con đói đã tự ý cho ăn dặm rất sớm làm cho chó con chán sữa mẹ ( vì độ ngọt của đường lactose sữa mẹ kém hơn sữa ăn dặm). 80- 90 % chó sơ sinh chết yểu do không bú đủ sữa đầu của mẹ.
Hai tuần đầu nếu có trục trặc vì chó mẹ mất sữa hoặc đàn con quá đông thì biện pháp tách đàn hoặc tìm chó “vú em” là biện pháp tốt nhất thay thế “ăn dặm”. Khái niệm “ĂN DẶM” và “TẬP CHO CHÓ CON ĂN” vào 21 ngày tuổi nên hiểu là giống nhau.
Các nguy cơ gây chết yểu chó sơ sinh là gì ?
Chó mẹ phối giống ngay lần động dục đầu tiên , cơ thể chưa phát triển hoàn chỉnh, chó mẹ vụng nuôi chăm con.
Chó mẹ ốm yếu, đặc biệt khi mang thai hoặc mắc các bệnh mạn tính như: Ghẻ demodex ( xà mâu ), viêm da lở loét, viêm, u tử cung…
Chó mẹ tuổi cao trên 6 năm. Chó mẹ có vấn đề về gien: lai đồng huyết, cận huyết. –
Chủ nuôi chăm sóc kém trong kỳ mang thai.
Đẻ quá nhiều con: Các giống chó nhỏ như chihuahua, phốc sóc…số lượng con 3-4/đàn, các giống chó to Berger, Rottweiler, Alaska… 6 – 8 con / đàn, có con đẻ trên 10 chó con. Vượt quá số con trên, trọng lượng chó sơ sinh quá nhỏ so với bình thường là bất lợi cho sức khỏe của cả đàn con.
Do điều kiện chăm sóc của chủ chó trước và sau khi đẻ không hợp lý.
Sức khỏe chó con yếu, bị nhiễm giun tròn nặng qua bào thai.
Cho ăn dặm quá sớm…
(Theo Chodep)
